Kiedy brakuje Ci pieniędzy… Kredyty
Kiedy brakuje Ci pieniędzy… Kredyty
Wiedza w pigułce
Realna stopa procentowa to oprocentowanie pomniejszone o inflację. Realną stopę procentową wylicza się według specjalnego wzoru, ale w uproszczeniu można przyjąć, że od nominalnego oprocentowania trzeba odjąć inflację. Oprocentowanie naszego depozytu złożonego rok temu w banku wynosiło na przykład dwa procent. To było jego nominalne oprocentowanie. W sytuacji gdy mamy deflację i ceny w ciągu roku zmniejszyły się o 0,5 proc., realna stopa procentowa naszego depozytu wyniosła 2,5 proc. (a licząc dokładnie według wzoru nieco ponad 2,51 proc.). Gdybyśmy jednak złożyli depozyt na 2 proc., a ceny wzrosłyby o 1 proc., nasza realna stopa procentowa wyniosłaby także 1 proc. (dokładnie 0,99 proc.). Tak samo liczymy realną stopę procentową w przypadku kredytów. Może się zdarzyć, że realna stopa procentowa jest ujemna, to znaczy oprocentowanie nominalne jest niższe od inflacji. Taka sytuacja motywuje do szybkiego wydawania pieniędzy, a nie do oszczędzania. Gdy realna stopa procentowa jest wysoka – zachęca żeby oszczędzać.
WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) jest to stopa oprocentowania pożyczek w złotych, jakich banki udzielają sobie nawzajem na rynku w Warszawie. Transakcje pożyczkami na rynku międzybankowym wynikają z tego, że niektóre banki mają nadmiar płynności (czyli po prostu za dużo gotówki), a inne widzą okazję do zarobienia na pożyczonych od nich pieniądzach w określonym terminie. Stopa ta nazywa się referencyjną, bo oznacza najniższy koszt pozyskania pieniądza przez bank od innych banków. Wartość WIBOR jest określana codziennie o godzinie 11.00 na podstawie ofert przedstawianych przez banki nawzajem sobie. WIBOR jest ustalana dla terminów od jednego dnia (a dziś do jutra, czyli overnight) do jednego roku. Wysokość WIBOR jest podstawą oprocentowania wszystkich kredytów ze stopą zmienną. Do większych zmian stopy WIBOR dochodzi wtedy, gdy rynek oczekuje zmiany oficjalnych stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego. Z kolei zmiany wartości WIBOR wpływają na zmiany oprocentowania kredytów.
Stopa procentowa to najprościej rzecz ujmując cena pieniądza, czyli stawka, jaką kredytobiorca płaci za pozyskanie pieniądza (a z drugiej strony
– stawka, którą uzyskuje kredytodawca za udostępnienie środków pieniężnych). Zgodnie z ustawą o NBP bezpośrednio decyzję o wysokości stóp
procentowych podejmuje Rada Polityki Pieniężnej w oparciu o analizę wielu wskaźników makroekonomicznych i czynników gospodarczych.
Zmiany stóp procentowych wpływają nie tylko na wysokość rat kredytów czy oprocentowanie lokat, ale oddziałują na całą gospodarkę. Niskie stopy
procentowe powodują zwiększenie kapitału na rynku. Obniżka stóp procentowych przekłada się wprost na niższe raty kredytów, a tańszy kredyt
poprawia nastroje konsumpcyjne klientów i napędza sprzedaż produktów i usług, co z kolei przekłada się na wzrost produkcji i na całą gospodarkę.
Rata oznacza spłatę części zobowiązania, w tym także kredytu.
Raty kredytu spłacane są w terminach określonych w umowie kredytowej,
z zwykle co miesiąc i w określonej przez tę umowę wysokości. Do umowy o kredyt dołączany jest harmonogram spłat. Rata składa się z części,
w której spłacamy kapitał kredytu, czyli cześć kwoty jaką pożyczyliśmy od banku (rata kapitałowa) oraz z części odsetkowej. Część odsetkowa
raty może być wyższa lub niższa w zależności od zmian stóp procentowych. Zarówno całkowity koszt kredytu, jak i wysokość rat zależą również
od tego, czy zdecydowaliśmy się spłacać kredy w ratach malejących, czy w ratach stałych, czyli annuitetowych. Płatność w ratach dotyczy nie
tylko spłat kredytów czy pożyczek ale także leasingu.
Wakacje kredytowe to czas, w którym kredytobiorca za zgodą banku nie spłaca kredytu. Nie zapłacone w tym czasie raty przesuwane są na później,
co wydłuża ostateczny termin spłaty zobowiązania. W czasie wakacji kredytowych kredytobiorca nie spłaca, ani części odsetkowej, ani kapitałowej
kredytu. Może więc mówić o prawdziwych wakacjach od kredytu. Nie ma jednak nic za darmo. Przesunięcie terminu spłaty w ostatecznym
rozrachunku powoduje wzrost kosztów kredytu, nawet jeśli bardzo niewielki. Odsetki za przesunięcie terminu są naliczane przez bank zgodnie
z umową kredytową lub aneksem do niej dotyczącym wakacji kredytowych.
Zdolność kredytowa to po prostu możliwość spłaty potencjalnego zadłużenia – kredytu lub pożyczki – wraz z odsetkami i opłatami.
Poprzez ocenę zdolności pożyczkodawca szacuje czy jest szansa na to, że pożyczkobiorca będzie regularnie spłacał zobowiązanie.
Nikt, a już szczególnie banki, nie chce pożyczać środków osobom, które nie dadzą rady spłacać ich regularnie. Aby zminimalizować ryzyko
niespłacenia kredytu, banki sprawdzają zdolność oraz wiarygodność kredytową klienta.
Scenariusz lekcji
- Czy jesteście na tyle cierpliwi, żeby na zakup wymarzonej rzeczy czekać kilka lat? dyskusja
- Podział uczniów na dwie grupy, na zasadzie burzy mózgów uczniowie definiują pojęcie pożyczki i kredytu
- Jako podsumowanie: Ćwiczenie "Kredyt a pożyczka"
- Podstawowe pojęcia - praca z materiałami video
- Rodzaje kredytów: Ćwiczenie "Wybierz kredyt"
- Który kredyt wybrać - ćwiczenie Na podstawie realnych ofert wybierz najlepszy dla Joanny kredyt korzystając np. z "Ranking kredytów gotówkowych"
- Podsumowanie: Jakie czynniki mają największy wpływ na koszt kredytu?
Dla aktywnych - poza podstawą programową
Informacje organizacyjne
Uczeń odróżnia kredyt od pożyczki
Uczeń umie analizować oferty kredytowe i wybrać najlepszą dla siebie ofertę
Uczeń posługuje się RRSO